Gamle dager

KUNNSKAP SKAL STYRA

Tekst: Aa. O. Vinje
Melodi: Joh. D. Behrens

1.
Kunnskap skal styra rike og land,
og yrke skal båten bera,
og ingen må vera ein styresmann,
som ikkje ein mann kan vera.

2.
Vår jord skal odlast og dyrkast på
av sterke og harde hender,
/: så gutar kan føde og klede få :/
og veksaa til sterke menner 

3.
All ære må liggja i ærleg strev
og beda i sannings tempel,
/: og den som av Gud fekk sitt adelsbrev, :/
han treng ikkje kongens stempel.



AFTNEN ER STILLE

Tekst: Bjørnstjerne Bjørnson
Melodi: Agathe Backer-Grøndahl

1.
Aftnen er stille, 
timene trille 
lydløse ned i det evige vell. 
Kun mine tanker 
lyttende vanker: 
vil hun ei komme i kveld?
ei komme i kveld?

2.
Vinteren drømmer, 
stjernene svømmer 
gjennem dens florlette syner og ler. 
Nevnende sommer, 
elskov og blommer: 
tør hun /: ei møte meg mer? :/

3.
Havet med pannen
islagt mot standen
sukker i lengsel og reisyk ro
skibe for anker
selfylte tanker
å, vi /: må finnes vi to. :/

4.
Sneen har dalet,
tumlet og malet
eventyrlett i den skodunkle hei;
dyrene lister,
slagskygger frister
var det /: ditt fottrinn? - Å nei! :/

5.
Motet du savner,
rimfrosten favner
lengselens grener, fortryllet du står.
Men jeg tør sprenge
dekket, og trenge
inn hvor /: i drømme du går. :/



SOLVEIGS SANG

Fra “Peer Gynt” av Henrik Ibsen
Melodi: Edvard Grieg

1.
Kanske vil der gå både vinter og vår,
og neste sommer med, og det hele år,
men engang vil du komme, det vet jeg visst,
og jeg skal nok vente, for det lovte jeg sist.

2.
Gud styrke deg, hvor du i verden går.
Gud glede deg, hvis du for hans fotskammel står!
Her skal jeg vente til du kommer igjen,
og venter du hist oppe, vi treffes der, min venn!



NO SER EG ATTER (VED RONDANE)

Tekst: Aa. O. Vinje
Melodi: Edv. Grieg

1.
No ser eg atter slike fjell og dalar,
som dei eg i min fyrste ungdom såg,
og sama vinden heite panna svalar,
og gullet ligg på snø som før det låg.
Det er eit barnemål som til meg talar,
og gjer meg tankefull men endå fjåg.
Med ungdomsminne er den tala blanda.
Det strøymer på meg så eg knapt kan anda.

2.
Ja, livet strøymer på meg som det strøymde
når under snjo eg såg det grøne strå.
Eg drøymer no, som før eg alltid drøymde
når slike fjell eg såg i lufti blå.
Eg gløymer dagsens strid, som før eg gløymde
når eg mot kveld av sol eit glimt fekk sjå.
Eg finner vel eit hus som vil meg hysa
når soli heim til natti vil meg lysa.



EG HEITER HÅVARD HEDDE

Tekst og melodi: Norsk folketone

1.
Eg heiter Håvard Hedde og er so ven ein kar;
no vil eg burt og gifta meg og rydje meg ein gard.

Refreng
−Eg bur opp under fjell,
og gjenta hev eg lova; eg svik ho inkje hell.

2.
Eg heiter Håvard Hedde og bur oppunder nur;
No vil eg bort og gifta meg, eg vil kje ganga gut.
−Eg bur opp under fjell osb.

3.
Garden den er liten, men skogen, den er god;
der heve eg tvo furor, og dei skal stå i ro.
−Eg bur opp under fjell osb.

4.
Når borni dei vert mange, og skuldi aukar på,
so høgg eg ned den eine, den andre ho lyt stå.
−Eg bur oppunder fjell osb.

5.
Men når me verte gamle, og kvar skal hava sitt,
so høgg eg ned den andre, og då er skogen kvitt.
−Eg bur opp under fjell osb.

6.
Det var no ikkje undrands at Håvard totte vondt;
han reiste ifrå Lanjei den myrke haustenott.
−Eg bur opp under fjell osb.

7.
Han reiste ifrå Lanjei, og då vart gjenta fest;
men det var med ein annan, det hev han trega mest.
−Eg bur opp under fjell,
og jenta hev eg lova - ho sveik meg likevel.



DEN DAG KJEM ALDRI

Tekst: Aa. O. Vinje
Melodi: Norsk folketone

1.
Den dag kjem aldri at eg deg gløymer,
for om eg søver, eg om deg drøymer.
Om natt og dag er du like nær,
/: og best eg ser deg når mørkt det er. :/

2.
Du leikar kringom meg der eg vankar.
Eg høyrer deg når mitt hjarta bankar.
Du støtt meg fylgjer på ferdi mi,
/: som skuggen gjeng etter soli si. :/

3.
Når nokon kjem og i klinka rykkjer,
d’er du som kjem inn til meg, eg tykkjer.
Eg sprett frå stolen og vil meg te;
/: men snart eg sig atter ende ned. :/

4.
Når vinden lint uti lauvet ruslar,
eg trur d’er du som gjeng der og tuslar;
når sumt der borte eg ser seg snu,
/: eg kvekk og trur det må vera du. :/

5.
I kvar som gjeng og som rid og køyrer,
d’er deg eg ser, deg i alt eg høyrer:
i song og fløyte- og fele-låt,
/: men endå best i min eigen gråt :/  



BARNDOMSMINNE FRA NORDLAND

Tekst: Elias Blix
Melodi: Adolf Thomsen/Norsk folketone


1.

Å eg veit meg eit land
langt der oppe mot nord,
med ei lysande strand
mellom høgfjell og fjord.
Der eg gjerne er gjest,
der mitt hjarta er fest
med dei finaste, finaste band.
Å eg minnest, eg minnest så vel dette land!

2.

Der eit fjell stig mot sky
med si krone av snø,
og i lauvklednad ny
det seg speglar i sjø,
og det smiler mot strand
med si bringe i brand
i den solklåre kveld.
Å eg minnest, eg minnest så vel dette fjell!

3.

Ja, eg kjenner den stad
der eg stima som gut,
der eg kaua og kvad
so det svara frå nut,
der eg leika og log
i den lauvkledde skog
mellom blomar og blad
Å eg minnest, eg minnest så vel denne stad!

4.

Og når vinden var spak,
for um fjorden eg rundt,
der eg rodde og rak
som ein fiskande glunt.
Der eg leikande låg
og meg vogga på våg
i den nattsol der nord:
Å eg minnest, eg minnest så vel denne fjord!

5.

Med det dårande hav,
som no drøymer so stilt,
vert ei glupande grav
når det reiser seg vilt.
Snart det lokkar og ler,
snart det yver deg slær
og dreg båten i kav.
Å eg minnest, eg minnest så vel dette hav!

6.

I min heim var eg sæl,
- av di Gud var attved,
og eg kjende so vel
kor det anda Guds fred,
når til kyrkja me for,
når me heime heldt kor,
og med moder eg bad.
Å eg minnest, eg minnest så vel denne stad!

7.

Denne heim er meg kjær
som den beste på jord.
Han mitt hjarta er nær,
denne fjetrande fjord,
og det målande fjell
og den strålande kveld,
hugen leikar på deim.
Å eg minnest, eg minnest så vel denne heim!

8.

Og eg lengtar so tidt
dette landet å sjå,
og det dreg meg so blidt
når eg langt er ifrå.
Med den vaknande vår
vert min saknad så sår,
så mest gråta, mest gråta eg kan.
Å eg minnest, eg minnest så vel dette land!



VERSJON MED MELODI AV ADOLF THOMSEN (DEN MEST KJENTE VERSJONEN):

VERSJON MED FOLKETONE-MELODI (MINDRE KJENT VERSJON):


SETERJENTENS SØNDAG

Tekst: Jørgen Moe
Melodi: Ole Bull

1.
På Solen jeg ser, det lider alt frem,
snart er det ved høimessetide,
o, den som en stund fikk ønske seg hjem
blant folk, som på kirkevei skride!
Når solskiven stiger litt, så den står
der midt over skaret i kammen,
da vet jeg, i dalen klokkene går,
da ringer fra tårnet det sammen.

2.
Mens ene jeg går i ødslige fjell
og kun hører bjellene klinge,
står jentenes flokk, med søljer og tjeld
på vangen hvor klokkene svinge.
Nu kommer vel Odd i susene trav
som ellers på Elgsblaks-ryggen;
han klapper dens hals, han lett springer av,
og binder den henne i skyggen.

3.
Han vender seg alt, men standser dog litt,
og taler og fløyter til folen;
og så går han inn med mandige skritt,
og setter seg fremme i stolen.
Han luter seg ned, og beder sin bønn
og hever så atter sitt øye –
men hvorhen da blikket pleier i lønn
å glide – det husker jeg nøye!

4.
Det nytter ei stort, at tage sin bok
og synge i heien sin salme;
mitt loft er for høyt, og her er det dog,
som tonene blekne og falme.
O, den som i dag fikk blande sin røst
med hans og de øvriges stemme!
Gud give at snart det lakket mot høst,
Gud give, jeg atter var hjemme!



PER SPELMANN

Norsk folketone


1.
/: Per spelmann han hadde ei einaste ku. :/
/: Han bytte bort kua, fekk fela igjen! :/
«Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi!»

2.
/:Per spelmann han spela og fela ho lét, :/
/: så gutane dansa og jentene grét. :/
«Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi!»

3.
/: «Og om eg vert gammal som stein under bru, :/
/: så aldri eg byter bort fela for ku. :/
Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi!»

4.
/: «Og om eg vert gammal som mose på tre, :/
/: så aldri eg byter bort fela for fé. :/
Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi!»

5.
/: «Og om eg vert gammal som skorpe på graut, :/
/: så aldri eg byter bort fela for naut. :/
Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi!»



NORGE, MITT NORGE

Tekst: Theodor Caspari
Melodi: Alfred Paulsen

1.
Norge, mitt Norge! Så sover du tyst
i vinterens skinnende sale,
og ingen kan drømme så lett og så lyst,
når elvene synker i dvale,
og ingen kan smile så stille og glad,
når meisenes fløytende stemmer dør av,
og skogene sover i dale.

2.
Norge, mitt Norge! Så gi meg en vår
med sol over vuggende vanne!
men hør meg, ja hør meg: Når dagen forgår,
og aftenen skygger min panne, -
Da lær meg å visne, å Norge, min mor,
da red meg en seng i din hellige jord,
når sommeren drager av lande! 



MELLOM BAKKAR OG BERG

Tekst: Ivar Aasen
Melodi: Ludv. M. Linderman.

1.
Mellom bakkar og berg ut med havet
heve nordmannen fenge sin heim,
der han sjølv heve tuftene grave
og set sjølv sine hus oppå deim

2.
Han såg ut på dei steinute strender;
det var ingen som der hadde bygt
"Lat oss rydja og byggja oss grender,
Og så eiga me rudningen trygt."

3.
Han såg ut på det bårute havet;
der var ruskut å leggja utpå;
men der leikade fisk nedi kavet,
og den leiken den ville han sjå.

4.
Fram på vetteren stundom han tenkte:
Gjev eg var eit varmare land!
Men når vårsol I bakkane blenkte,
fekk han hug till si heimlege strand.

5.
Og når liene grønkar som hagar,
når det laver av blommar på strå,
og når netter er ljose som dagar,
kan han ingen stad venare sjå.




LØFT DITT HODE

Tekst: Bjørnstjerne Bjørnson
Melodi: P. Jerndorff

1.
Løft ditt hode, du raske gutt!
Om et håp eller to ble brutt,
blinker et et nytt i det ditt øye,
straks det får glans fra det høye!

2.
Løft ditt hode og se deg om!
Noe er det som roper: kom!
noe med tusene tunger,
som om freidighet sjunger.

3.
Løft ditt hode; ti i deg selv
blåner også et utstrakt hvelv,
hvor det med harper klinger,
jubler, toner og svinger.

4.
Løft ditt hode og sjung det ut!
Aldri kuer du vårens skudd;
hvor der er gjærende krefter,
skyter det året efter.

5.
Løft ditt hode og ta din dåp
av det høye, strålende håp,
som over verden hvelver
og i hver livsgnist skjelver!



KJERRINGA MED STAVEN

Norsk folkevise
1.
Kjerringa med staven høgt opp i Hakadalen!
Åtte potter rømme, fire merker smør,
såleis kinna Kari, Ola hadde før.
Kjerringa med staven.

2.
Jente, høyr på meg, du, vil du gfte deg, du;
vil du vera kjerring, skal eg vera mann,
vil du koke kaffi, skal eg bera vann.
Jente, høyr på meg, du.

3.
Kjerringa med sekken hoppa over bekken.
Så datt ho nedi, så blei ho våt,
Så fekk ho julinh, så blei det låt.
Kjerringa med sekken.



FAGER KVELDSOL SMIL

Tekst: P. Hognestad
Melodi: Rinck

1.
Fager kveldsol smiler
over heimen ned,
jord og himmel kviler
stilt i heilag fred.

2.
Berre bekken brusar
frå det bratte fjell,
Høyr kor sterkt det susar
i den stille kveld!

3.
Ingen kveld kan læra
bekken fred og ro,
inga klokke bera
honom kvilebod.

4.
Så mitt hjarta stundar,
bankande i barm,
til eg ein gong blundar
i Guds faderarm.



EG HEV EIN HEIM

Tekst: Anders Hovden etter P.A. Jensen
Melodi: Den fyrste song

1.
Eg har ein heim så god og gild
om han er liten berre.
Eg denne ikkje byta vil
i slottet åt ein herre.

2.
Her har eg far, har eg mor,
her har sysken nette;
her vert det dekt, vårt vesle ord,
vi et oss alle mette.

3.
Lat senga vera halm og strå,
eg lell så trygg meg kjenner;
for mor ho breier kleda på,
og ho har mjuke hender.

4.
Her leiker eg, med’ dagen ild,
med sysken og med frendar,
og om der stundom vert litt strid,
i fred det alltid endar.

5.
Ha takk, min Gud, for gåva kjær,
ho kom frå deg, Vårherre.
Eg fekk det godt, ver du meg nær,
så får eg det ‘kje berre.



DEN GLADE VANDRER

Tekst: Fra tysk ved Juul Hansen
Melodi: Friedr. W. Möller

1.
Den glade vandrer kalles jeg,
for sorgløs går jeg på
den endeløse landevei.
Der liker jeg å gå.

Refr.
Falleri - fallera - fallera
Fallera - ha - ha - ha - ha - ha - ha
Falleri - fallera
Der liker jeg å gå

2.
Den varme sol, den er min venn,
Og regnet er min bror.
Naturen, å jeg elsker den,
all verden er min bror.

3.
Jeg kaller skogens dyr ved navn,
og alle kjenner meg.
Jeg tar den varsomt i min favn,
og ondskap kjennes ei.

4.
I grøftens gress tar jeg en hvil
Når bonden kjører hjem,
og alle svarer med et smil
når glad jeg hilser dem.

5.
Den glade vandrer kalles jeg,
for godt er mitt humør.
Må himlen gi meg lov å gå
på veien til jeg dør.



DEN FYRSTE SONG

Tekst: Per Sivle
Melodi: Lars Søraas 

1.
Den fyrste song eg høyra fekk,
var mor sin song ved vogga,
dei mjuke ord til hjarta gjekk,
dei kunde gråten stogga.

2.
Dei sulla meg so underleg,
so stilt og mjukt te sova,
dei synte meg ein fager veg
opp frå vår vesle stova.

3.
Den vegen ser eg enno tidt,
når eg fær auga kvila,
der stend ein engel, smiler blidt,
som berre ei kan smila.

4.
Og når eg sliten trøytnar av
i strid mot alt som veilar,
eg høyrer stilt frå mor si grav
den song som all ting heilar.




BLÅMANN

Tekst: Aa. O. Vinje
Melodi: Anne Haavie

1.
Blåmann, Blåmann, bukken min,
tenk på vesle guten din!
Bjørnen med sin lodne fell
kan deg taka seint i kveld.

2.
Gamle Lykle, moder di,
seint kom heim med bjølla si.
Så ikring seg ho mund' sjå
liksom der var fare på. 

3.
Det såg ut som der var naud,
kanskje no du ligger daud.
Tidt du dansa kringom meg,
mangt eg rødde då med deg.

4.
Når eg låg som blind og dauv,
grov du på meg med di klauv;
ja, du ville vekkja meg
opp til leiken din med deg.

5.
Du var sprek og glad og god,
all mi ros du vel forstod.
Tidt du veit eg sa til deg:
«Han veit meir enn mata seg.»

6.
Blåmann, Blåmann, svar meg no,
mekra med ditt kjende ljod!
Ikkje enno, Blåmann min,
må du døy frå guten din.




ASTRID, MI ASTRID

Tekst: H.Hanson

Melodi: Norsk folketone

 

1.
Astrid, mi Astrid, som eine heldt tå meg,
den tid du var meg så inderleg god!
Den tid du gret kvar ein gong eg gjekk frå deg,
som var kvar laurdagskveld, mins du det no?
/: Då var i bygdas den sælaste gut,
ikkje eg bytte med prest eller fut. :/

2.
Venar' enn sola som glar bakom fjellet,
det er han Torgrim, kan eg seia deg;
og du argar’ enn villaste trollet,
falskar’ enn skumet på vatnet mot meg.
/: – Men eg er likvel di trugnaste møy,
berre med deg vil eg leva og døy. :/




ANNE KNUTSDOTTER

Tekst: C.P. Riis
Melodi: Norsk folketone

1.
Eg heiter Anne Knutsdotter, Kari er mi mor,
og Truls han er min bror;
vi bur oppå ein plass der som ingen skulle tru
at nokon kunne bu.
Og plassen heiter Uren, Luren, Hummelturen.
Steinrøys Steinrøys, Sveltihjel!

2.
Ja, plassen ligg så høgt, høgt oppi i ei ur
alt under berge-mur;
og det er ikkje meir enn at vi på simpel vis
kan fø to kyr og ein gris!
Og kyrne heiter Dagros, Fagros, gamle Fagros,
grisen heiter Giss, Giss, Giss!

3.
Og heile dalen ser vi der oppe hjå oss godt,
men all ting er så smått,
for folka dei er slett ikkje større enn som så -
der nede vi kan sjå.
Og plassen heiter Uren, Luren, Hummelturen.
Steinrøys Steinrøys, Sveltihjel!

4.
Om sommar’n er det moro å gå og sanke bær
i munn og neverkopp;
på stove-taket veks det to unge hegge-kjerr,
som geita eter opp.
Og geita heiter Snøgga, Stygga, Lurverygga,
høna heiter Tipp, Tipp, Tipp.

5.
Og vinteren kan jamt ikkje vera oss for god
med frost og fokk og snjo.
Då kan det ofte over dei fjorten dagar gå
som vi ikkje folk får sjå.
Og plassen heiter Uren, Luren, Hummelturen.
Steinrøys Steinrøys, Sveltihjel!

6.
Og far min han er kramkar, han strevar trottug nok
og fer såvidt omkring;
ho mor ho stellar huset, eg spinner på min rokk,
men han Truls gjer ingen ting.
(Truls er no óg berre fire år.)
men plassen heiter Uren, Luren, Hummelturen.
Steinrøys Steinrøys, Sveltihjel!